Een nieuwe start!

Na 3 weken afscheid genomen van mijn huis aan de Kersstraat en de lieve mevr Boekhoudt. Ze omhelsde me bij het afscheid en vertelde me dat ik altijd welkom ben in haar huis. Ik moest het maar zien als een thuis in Suriname. Met tranen in mijn ogen snel de auto ingesprongen, op naar de zoveelste locatie in Paramaribo. Ik ga er nooit goed in worden. Mijn nieuwe huis aan de Hofstede Crulllaan (met 3 ellen) is geweldig. Een jungle middenin het centrum: grote tuin met bamboe, amandel-, palm- en bananenbomen. Genoeg plaats om te relaxen na een dag hard werken. Je hangmat kan overal worden opgehangen en er staat een lounge-bank in de tuin. Naast de miljoen muggen en gekko's lopen er grote landschildpadden door de tuin, een aantal katten en twee herdershonden om ons te beschermen tegen de junkies die hier ronddwalen. Verder behoort het cybercafé tot de verleden tijd aangezien ik nu de luxe van ADSL heb. Een grote markt, Combé, ligt op loopafstand van mijn huis met groenten en fruit in overvloed. Helaas zaten de laatst gekochte ananassen vol maden, dus daar ben ik van genezen voorlopig.

Eindelijk dan ook gestart met werken. Ik moet iedere ochtend in het wit aantreden en daar wordt streng toezicht op gehouden. Eenmaal binnen kleed ik me om in het groene SEH-pak. Er liggen helaas vooral Surinaamse maten in de kast, dus dat is meestal een XL voor mij. Aangezien het alarmnummer van Suriname, 113, in grote cijfers op mijn rug staat geprint, lijkt het net een gevangenispak. Niet echt charmant, vooral met die grote zware schoenen eronder. Maar intens blij dat ik dit groene pak mag dragen, want als ik in het wit ga werken, moet ik een kartonnen kapje op mijn hoofd spelden. Dat heb ik de eerste dag gehad en dat nooit meer. Het is niet wegens hygiëne, maar omdat het netjes staat. De netheid is daarentegen ver te zoeken, want sommigen hebben het ding opgeleukt met stickertjes. Zo heeft de hoofdzuster een kuiken achterop haar kapje geplakt. Je koopt het als een A4 die je op de stippellijnen moet vouwen en dan met paperclips in je haar moet steken. Na 1 dag lag de mijne al in puin. De meesten plastificeren het geval ook om er langer mee te kunnen doen.

Het werk is ontzettend interessant. Veel verschillende patiënten worden binnengebracht, variërend van verkeersongevallen, pogingen tot zelfdoding, miskramen, mishandelingen, hartaanvallen en alles daar tussenin. Bekaf kom ik van mijn werk. Van de indrukken, de strenge hoofdzuster, de nieuwe werkwijze, maar ook van de zware kolossen aan mijn voeten. Zit vol verhalen, maar moet het eerst even laten bezinken. Het is in ieder geval heftig en erg leerzaam. Ik heb het idee dat dit mijn ding is. Deze maand word ik ingewerkt en heb ik dagdiensten. Wel ben ik meteen voor 12 dagen achter elkaar ingepland, voor het geval ik nog niet moe genoeg was. Volgende week ga ik beginnen op de ambulance om die routine ook onder de knie te krijgen. De start is gemaakt!

De draai

In tegenstelling tot de stempel is mijn draai wel terecht. Vanuit de drukke stad reed ik naar huis en bedacht me dat ik nergens anders zou willen zijn op het moment. In een waterig zonnetje fietste ik, met een verse roti in mijn fietsmand, door de straten van Paramaribo. Mensen zaten op hun erf op houten bankjes te kletsen, kinderen en honden renden er spelend tussendoor, een enorme regenboog toornde uit boven de palmbomen, de vogels vlogen schreeuwend over mijn hoofd op weg naar hun nachtverblijf in een enorme mangoboom. Onderweg moest ik stoppen om de schroeven van mijn fiets weer aan te draaien die lostrillen op de hobbelige wegen en om bij een fruitkraampje langs de kant van de weg de verkoper uit zijn hangmat te lokken om een ananas te kunnen kopen. Even doortrappen in de beginnende schemering om vervolgens thuis in mijn hangmat te kruipen en te genieten van de stilte die langzaam over de stad neerdaalt.
Mijn lieve huisbazin moedigt me elke dag aan met ‘succes, mi gudu’ en aan het einde van de dag evalueren we de gebeurtenissen. Door de vele gesprekken die ik met haar heb, leert ze me hoe dingen in Suriname werken. De problemen waar ik tegenaan loop, hebben uiteraard een verleden. Er ligt veel frustratie, angst en onzekerheid aan ten grondslag. Ook de Surinamers zelf ondervinden deze problemen geregeld. Daarbij is het niet altijd makkelijk dat het een kleine gemeenschap is waar verschillende politieke verhoudingen kriskras door elkaar heen lopen. Ik blijf de bureaucratie waar ik steeds tegenaan bots paradoxaal vinden als je ziet hoe de rest functioneert.


Eindelijk heeft het dans-virus ook mij te pakken. Ik volg nu gemiddeld 5 uur per week dansles (Salsa en Merengue) op een stikhete zolder aan de waterkant, uitkijkend over de Surinamerivier. Echt super. Daarnaast ga ik geregeld naar salsa-avonden in Paramaribo. Geweldig als je een goede partner hebt die je alle kanten opdraait op de dansvloer, minder als je de moves van je partner niet helemaal kunt volgen. Dan duren de liedjes eindeloos.

Vanmorgen wederom een gesprek gehad met de directrice van het ziekenhuis. Vooralsnog mag ik maandag beginnen. Eerst op zoek naar zwarte veiligheidsschoenen die ik verplicht moet dragen onder mijn groene SEH-pak. Wel werd snel nog medegedeeld dat het beloofde salaris wordt teruggeschroefd. Ik heb het zwart-op-wit staan, maar heb geen zin in nog meer oponthoud.

Ik heb geen spijt van mijn keuze om terug naar Suriname te gaan. Ondanks dat het niet allemaal mee zit, heb ik mijn draai gevonden en deins ik langzaam weer mee op het Surinaamse ritme. Ik voel me goed en gelukkig en geniet van de mooie dingen van het land.

Vrijpostig

Mijn papieren zijn gearriveerd in Suriname! Vol goede moed naar het Ministerie van Volksgezondheid gefietst. Daar weer hindernissen moeten nemen om die begeerde stempel te bemachtigen waarmee ik een aantal jaren in de Caribbean mag werken. De eerste hindernis was mijn pasfoto. Deze was té bloot! Er was namelijk een stukje schouder zichtbaar, want zelfs ik loop met 35 graden niet met een coltrui aan. Daarnaast zorgde de geïmproviseerde puntenlijst van mijn opleiding voor vraagtekens, aangezien ze niet werken met een puntensysteem van 1-10. Toen moest ik ineens een geboorteakte overleggen. Lastig, aangezien ik in Spanje ben geboren en dat niet even kan opvragen bij de gemeente. Hopelijk gaat het lukken met het uittreksel uit het bevolkingsregister. Vervolgens 150 SRD betalen. Waarom weet niemand, maar het is een onderdeel van de, inmiddels door mij gehate, nieuwe wet.
Als laatste wilden ze nog een kopie van mijn paspoort. Toen ik mijn paspoort overhandigde werd er diep gezucht. Ze hadden nét het kopieerapparaat uitgezet en waren niet van plan deze nog op te starten. Slikken, zuchten, tot tien tellen en snel vriendelijk stamelen dat je morgen graag nog een keer terugkomt om vervolgens buiten grommend op je fiets te stappen en kei-hard tegen het verkeer in te racen naar het zwembad om af te koelen.

Vorig jaar heb ik een wijze les geleerd. Toen ik bij de verpleegkundig directrice een keer om de reden vroeg van haar besluit over iets totaal onbenulligs, werd me bits toegesnauwd dat ik geen recht had op een reden. Verbaasd vroeg ik waarom niet. Dat had ik beter niet kunnen doen. Tijdens de scheldkanonnade ben ik het kantoor uitgevlucht. Verslagen kwam ik terug op de afdeling en vertelde het verhaal aan een aantal collega's. Ze keken me met grote ogen aan. Zoiets mag je blijkbaar niet vragen, maar moet je accepteren. En via een omweg proberen het alsnog te regelen. Geen discussies openen, dan word je bestempeld als 'vrijpostig', een woord dat te pas en te onpas wordt gebruikt.

Ik heb inmiddels engelengeduld en lach meestal om de bizarre dingen die ik mee maak, maar soms gaat het té ver. Nadat ik vandaag braaf een kopie van mijn paspoort had ingeleverd, vroeg ik wanneer ik de stempel kon verwachten. Er werd me medegedeeld dat degene die de stempel moet zetten een paar weken in het buitenland is en niemand durft verder die 'grote' verantwoordelijkheid aan. Het wordt echt te belachelijk voor woorden! Ik vergat ook onmiddellijk mijn wijze les. Na mijn tirade werd me gezegd dat ze zouden kijken wat ze konden doen, maar inmiddels weet ik dat zodra ik het pand verlaat, men onderuitzakt op zijn stoel......onderwijl klagend dat de Nederlanders zo vrijpostig zijn. Maar ik ben weer een stapje dichterbij!

To be continued........

Keti Koti

De dag voor Keti Koti de hele nacht met blote voeten staan dansen op het strand van White Beach. Een goed feest! We kregen een lift van een zuster uit het ziekenhuis. Haar auto was bijzonder. De binnenbekleding was helemaal verdwenen, de stoelen konden alleen in ligstand en de lichten van het dashboard deden het niet. Tijdens het rijden moest de bijrijder met een zaklamp bijschijnen. De highway in Suriname is niet bepaald rustgevend. Het is grotendeels niet verlicht, zit vol met gaten en er staan geen strepen op de weg. Iedereen probeert zoveel mogelijk in het midden van de weg te rijden, omdat daar de minste gaten zitten.
Vroeg in de ochtend terug gereden naar Paramaribo. Onderweg werden we aangehouden door de politie. Of de chauffeur even uit wilde stappen met zijn keuringsdocumenten. Het uitstappen zorgde al voor een probleem want de deur ging niet meer open. Dan maar via het raam. En uiteraard een bekeuring rijker, want de auto bleek niet gekeurd te zijn. Verrassend! Na veel praten en het betalen van een boete mochten we met het brakke barrel uiteindelijk naar huis rijden.

Keti Koti (=verbreken van de ketenen) zelf was prachtig. Door de straten van Paramaribo liepen vrouwen en kinderen in hun mooiste koto’s, een traditionele jurk, en een hoofddoek, de angisa. Het hele centrum swingde door alle feestelijke muziek en was mistig van alle barbeques in de Palmentuin.

Van oorsprong is de koto is een ontwerp van blanke vrouwen die de vormen van de schaars geklede slavinnen zoveel mogelijk wilden bedekken. De vele lagen stof deden de vrouwen dikker lijken.
Via de angisa wordt gecommuniceerd. De manier waarop de hoofddoek is gevouwen, drukt een bepaalde emotie uit. De uiteinden kunnen in allerlei manieren worden gevouwen met de meest uiteenlopende betekenissen. Als de punten van de hoofddoeken naar binnen zijn gestopt, is dat een teken van verdriet. Als het op een andere manier is gevouwen, kan het betekenen dat men ‘het druk heeft en geen tijd heeft om gestoord te worden’, ‘dat men een afspraak heeft op de hoek’ etc.

Keti Koti in getallen

550.000: In totaal zijn er meer dan een half miljoen slaven naar Suriname gebracht. Suriname stond wereldwijd bekend als het land van de meest wrede en slechte slavenmeesters. Jaarlijks werden er in Suriname veel nieuwe slaven aangevoerd, omdat het sterftecijfer onder de slaven in Suriname hoog lag.

22.000: In 1863 waren er nog ongeveer 22.000 slaven in leven.

10.000: Slavenhouders gaven hun slaven niet alleen Nederlandse, Afrikaanse, bijbelse en geografische namen, maar ook namen van dagen en maanden, van bepaalde persoonlijke kenmerken en bizarre namen. Voorbeelden zijn Kofi voor een jongetje geboren op vrijdag en namen als Leeuwarden, Cairo, Kreupel, Sukkel, Pummel, Champagne, Matras, Mooi Weer en Onkruid. Rond de afschaffing van de slavernij in 1863 waren nieuwe familienamen nodig. Een oplossing was toen omgekeerde namen te verzinnen zoals Madretsma, Rellum en Reteig.

1863: Het jaar dat de slavernij werd afgeschaft. Deze duurde van 1600 tot 1863. Het zware werk op de plantages moesten de slaven echter nog tien jaar blijven doen, tegen een kleine vergoeding.

300: De Nederlandse regering betaalde een schadevergoeding van 300 gulden per slaaf aan de eigenaar. Ter compensatie voor het verloren eigendom. Dit maakte de afschaffing des te wranger, omdat slavenhouders vlak voor de afschaffing extra jacht gingen maken op weglopers om zoveel mogelijk compensatiegeld op te strijken.

30: De dag voor Keti Koti, 30 juni, worden de slachtoffers en doden van de slavernij herdacht. De meeste vrouwen dragen dan een witte koto aangezien wit de officiële rouwkleur is.

21: Op 1 juli 1863 klonken 21 kanonschoten in Paramaribo en werden de slaven vrije mensen.

1: Op 1 juli is het groot feest. De koto's hebben alle kleuren en de punten van de hoofddoeken staan naar buiten en naar boven, in feeststemming!

Goedgekeurd!!

Vanmorgen de uitslagen gehad, gevolgd door een spannend algemeen medisch onderzoek. Drie keer kuchen, lengte, gewicht en bloeddruk..........en ik kreeg de stempel dat ik ben GOEDGEKEURD! Enthousiast met mijn stempel naar boven gerend, naar de verpleegkundig directrice, maar er bleken weer nieuwe problemen met de documenten. Zucht! Lang leve de bureaucratie!
Maar Maartje komt dit weekend naar Suriname met mijn papieren, dan kan ik weer vooruit. En heel misschien mag ik deze week toch starten als stagiaire. Laten we het hopen!